Wie zijn eigenlijk de mensen die in de gevangenis ons sportaanbod concreet vormgeven en al hun expertise en creativiteit inzetten om gedetineerden in beweging te zetten? Elke maand laten we een van onze sportlesgevers aan het woord en peilen we naar hun motivatie, hun eerste kennismaking met de gevangenis, de uitdagingen en successen. Als vierde in deze reeks lees je het verhaal van Lynn. Als beweegcoach zet ze gedetineerden in de gevangenis van Oudenaarde aan tot een actievere levensstijl.
Hoe ben je terechtgekomen bij De Rode Antraciet?
‘Bewegen op Verwijzing’ is een initiatief van het Vlaams Instituut Gezond Leven dat mensen met een persoonlijk beweegplan en consultaties stimuleert om meer te bewegen. De Rode Antraciet wilde met dit concept aan de slag binnen de gevangenis. Zo kwamen ze bij mij als beweegcoach terecht: of ik het zag zitten om dit als proefproject in de gevangenis van Oudenaarde uit te werken?
Hoe beleefde je de eerste kennismaking met de gevangenis?
Ik vond het best spannend en voelde me tegelijk onzeker en benieuwd: ik kreeg een unieke toegang tot een ‘aparte’ wereld. Het was een echte uitdaging, al duurde het door alle controles wel lang voor ik eraan kon beginnen. Voor de start had ik een aangenaam gesprek met de begeleiders, ik voelde motivatie van beide kanten.
Haalbaar beweegplan
Wat deed je vervolgens concreet in de gevangenis?
Beweegcoaching houdt in dat we via gesprekken een leuk en haalbaar beweegplan opmaken. De deelnemers nemen zelf de verantwoordelijkheid om de opgestelde beweegdoelen tussen de coachgesprekken door uit te voeren: op cel, tijdens de vrije tijd en/of tijdens het werk. Tijdens de coachmomenten bespreken we wat goed en minder goed ging en of we misschien een stapje verder kunnen gaan met de beweegdoelen.
Hoe verliep het eerste contact met gedetineerden? Was er direct een klik, of was het zoeken?
Ik voelde me meteen goed en veilig. Doorheen de coachmomenten groeide ook de vertrouwensband waardoor de gesprekken steeds waardevoller werden.
Wat is voor jou het grootste verschil tussen coaching buiten en binnen de gevangenis? Waarin verschilt jouw aanpak?
Deelnemers binnen de gevangenis nodig ik nog meer uit om creatief te kijken naar mogelijkheden en oplossingen in plaats van naar beperkingen en excuses. ‘If you change the way you look at things, the things you look at will change.’ Wat ik zelf minder evident vind is het gebrek aan individuele aanpak en tussentijdse opvolging. In de gevangenis vinden de coachings immers plaats in groep, terwijl het buiten de muren voornamelijk om individuele gesprekken gaat.
Elke stap telt
En wat is hetzelfde, of je nu binnen of buiten de gevangenis werkt?
Elke stap telt. Elke stap die je zet is er een in de goede richting! Zoals het butterfly effect* beschrijft, kunnen kleine veranderingen grote ontwikkelingen teweegbrengen. Meer bewegen is goed voor je lichaam, maar ook voor je hoofd en je hart. Door meer te bewegen voel je je beter in je vel, pak je je problemen beter aan, eet je gezonder, slaap je beter, rook je minder en kijk je minder tv.
Wat haal je zelf uit deze job of deze specifieke context? Wat is jouw motivatie?
Voor mij is een coaching geslaagd wanneer ik het gevoel heb dat ik iets heb kunnen betekenen, dat ik iets heb bijgedragen, dat het zinvol was. Ik ben er mij bewust van geworden dat verandering soms in hele kleine dingen zit. Zo raakte het mij toen een deelnemer vertelde hoe het voelde om voor het eerst in jaren op ongelijk en hobbelig natuurlijk gras te lopen in plaats van op harde, egale betonnen vloer. Het is niet evident om beperkingen te hebben – voor eender wie, onder welke vorm dan ook, binnen of buiten – maar misschien kan je jezelf meer vrijheid brengen door de manier waarop je met die beperkingen omgaat.
Wat vind je het moeilijkste aan de job?
De vele regels die moeten gevolgd worden, de traagheid (alhoewel dit in de drukte soms ook wel een rustmoment biedt) en de beperking om tussen de coachmomenten door met de deelnemers te communiceren en hen te motiveren.
Open blik
Welke eigenschappen moet je als coach hebben om binnen deze context goed te functioneren?
Een flinke dosis respect, empathie en creativiteit is onontbeerlijk. Daarnaast moet je beschikken over een open blik: de mens achter de daden zien en geloven in de goedheid van de mens. En tot slot het nodige vertrouwen én zelfvertrouwen.
Heb je het gevoel dat je echt iets bijdraagt aan de (huidige of toekomstige) situatie van gedetineerden?
Absoluut! We hebben tijdens de coachings samen al veel mooie resultaten bereikt, vaak in kleine dingen en op verschillende vlakken. Alle deelnemers gaan bewuster om met beweging en gezondheid, velen nemen nu ook deel aan projecten rond gezonde voeding, sommigen zijn verminderd of gestopt met roken, enkele deelnemers zijn (heel wat) afgevallen,…
Is er een moment in de gevangenis dat je altijd zal bijblijven?
Elk knikje en elke glimlach is voor mij een deugddoende vorm van dankbaarheid. Een van de meest memorabele momenten is toen een van de deelnemers tussendoor een lied speelde op een zelfgemaakte gitaar. Echt prachtig!
Benieuwd naar onze andere sportlesgevers?
Lees ook het verhaal van bootcampcoach Tessa, yogadocente Marloes en begeleidster van het sportief kinderbezoek Amelie.