In de gevangenissen van Turnhout, Merksplas, Wortel en Hoogstraten gingen lesgevers Juan Monte Martin Casablanca en Emile Rope van vzw deRuimte creatief aan de slag met beeldende technieken. Na een eerste ervaring met de detentiecontext een aantal jaren eerder, waren ze helemaal overtuigd van de kracht van creativiteit om problemen op te lossen en zo de kwaliteit van leven te bevorderen, ook binnen de muren. Hoe het traject deze keer verliep? We vroegen het aan Juan en Emile zelf.
Emi: Ik vond de deelnemers aan de workshops oprecht geïnteresseerd in ons aanbod en respectvol tegenover ons als begeleiders.
Juan: Het was zeer positief! Een aantal van de deelnemers kwam waarschijnlijk meer voor het sociale aspect, ze waren nieuwsgierig, wilden praten over van alles en nog wat. Er was ruimte om te werken, te lachen en voor stilte.
Wat hadden jullie voor ogen met het traject, en kwam dit overeen met de praktijk/realiteit?
Emi: We hebben ons flexibel moeten opstellen en onze planning moeten aanpassen omdat er een paar momenten stakingen waren. Dit was niet altijd gemakkelijk voor ons team omdat wij nog andere werkzaamheden hebben.
Juan: In Wortel kwam het tijdens de workshops voor dat we met een minder grote groep waren omdat er ook andere activiteiten werden georganiseerd die op hetzelfde moment plaatsvonden zoals een opleiding, een tandartsconsultatie, bezoek, … Dat was voor ons minder prettig omdat je niet met dezelfde personen een traject kan afleggen en de deelnemers ook niet hun werk hebben kunnen afmaken waar ze aan begonnen waren.
In welke mate hadden deelnemers een eigen inbreng in het traject?
Emi: Er was voldoende ruimte voor participatief werken binnen ons project! Voor Junglebook (linoprint) voorzagen wij de materialen en de deelnemers konden zelf bepalen wat zij wilden maken met de beschikbare materialen.
Juan: Dat was ook voor Polaroid Hack het geval. De deelnemers kwamen de tweede sessie ook met de vraag voor nieuwe en andere manieren om te werken met de aanwezige materialen, hiermee te experimenteren. Dat stond niet zozeer in onze projectaanvraag, maar wij zijn wel op die vragen ingegaan.
Hoe verliep de samenwerking met De Rode Antraciet?
Emi: Over het algemeen hebben wij de communicatie en de organisatie als positief ervaren, enkel de stakingen waren vervelend maar dat hebben zij ook niet in de hand.
Juan: Wij hebben het gevoel dat de medewerkers van De Rode Antraciet betrokken waren bij de workshops en onze werking, ze kwamen enthousiast over op ons. Het zou wel fijn zijn mochten de medewerkers van De Rode Antraciet Spaans leren zodat de communicatie met ons nog gemakkelijker zou gaan! (lacht)
Wat is volgens jullie het belang of de impact van dergelijke trajecten?
Emi: Die is tweeledig. Voor aanbodverstrekkers biedt het de gelegenheid om de doelgroep niet als ‘criminelen’ maar als creatieve mensen te ervaren. En aan de andere kant kan er impact zijn bij de deelnemers omdat zij de kans krijgen om (even) ‘vrij te zijn’ in een creatieve omgeving.
Zouden jullie in de toekomst nog meer van zulke projecten willen doen? Waarom (niet)?
Ja! Het is voor ons belangrijk dat gedetineerden de opportuniteit hebben om te participeren in positieve activiteiten, waardoor zij zich beter kunnen voelen tijdens de detentie en het helpt de deelnemers te groeien in hun proces voor een re-integratie.