Als je vrijheid wordt ontnomen, lijkt participatie een ver-van-je-gevangenisbedshow. Toch merken we dat mensen in detentie vaak bereid zijn om hun steentje bij te dragen aan ons aanbod. Onze participatiemedewerker, Lien Servaes, ontwikkelde de afgelopen maanden een vrijetijdsaanbod op en mét de vrouwenvleugel in de gevangenis van Antwerpen. Ze blikt terug op een vooruitstrevend participatietraject binnen een context waar de tijd soms lijkt stil te staan.
Lien: “Participeren kan op verschillende niveaus, maar allemaal zijn ze even belangrijk en waardevol. Binnen de job van participatiemedewerker wil ik zoveel mogelijk mensen betrekken en hen een keuze laten in hun engagement, want ook dat is participeren. Iedereen heeft een stem, maar niet iedereen wil deze ook effectief laten horen. Zich aanpassen aan een leven in detentie, vraagt al zoveel van een mens, op verschillende niveaus. Voor een creatieve brainstorm erbovenop staat dan ook niet iedereen te springen.”
“Via gesprekstafels en flyers leerde ik toch de wensen kennen van ongeveer de helft van de vrouwen. Drie van hen wilden ook effectief hun schouders zetten onder het project dat later de naam ‘SweetSisters’ kreeg. Elke maand zitten we samen om het aanbod vorm te geven, zijzelf staan in voor de mond-tot-mondreclame, het voorbereiden, begeleiden en opruimen van de activiteit.”
Creatief met zelfzorg
“In de afgelopen maanden organiseerden de SweetSisters activiteiten zoals een gezond ontbijt, mani- en pedicure, gezichtsmaskers… In elke workshop is er plaats voor 12 personen en deze plekjes zijn felbegeerd. Het leven in de gevangenis is er eentje van ‘back to basics’ waardoor de vrouwelijke bewoners hun behoeften omtrent schoonheid een andere invulling moeten geven. Creativiteit neemt dan de bovenhand: waxen kan bijvoorbeeld toch ook met een mengeling van suiker, honing en water?”
“Toch wordt het enorm gewaardeerd wanneer er vanuit De Rode Antraciet materiaal en middelen voorzien worden om hun zelfzorgituelen mogelijk te maken. Tijdens de mani- en pedicure glunderden de vrouwen van trots als ze naar hun mooie nagels keken. Enkele deelneemsters voelden zich extra in hun element omdat ze voor hun detentie nog een job als schoonheidsspecialiste uitoefenden.”
“Een participatietraject is altijd een leerproces, maar vooral leren van en met elkaar. Als meer dan de helft van de bewoners deelneemt, kan je van een geslaagde missie spreken. En als je via inspraak en participatie bij een project als SweetSisters uitkomt, dat deelnemers weer even in contact brengt met hun vrouw-zijn, kan je volgens mij spreken van een succes!”