Op 31 maart 2021 lanceren we i.s.m. Decathlon, Cellmade, de gevangenis van Oudenaarde en de FOD Justitie ‘The Breakaway’: het eerste Belgische e-cyclingteam van zes gedetineerden die samen trainen via het virtueel fietsplatform Zwift. Het initiatief past binnen de visie van alle partners om sport toegankelijk te maken voor iedereen. Daarnaast toont het project dat sport de ideale manier is om, zelfs virtueel, gedetineerden te helpen bij hun rehabilitatie.

Het team van zes gedetineerden traint de komende weken volop op rollen en gaat zijn eerste sportieve uitdagingen aan op Zwift. De renners nemen wekelijks deel aan ritten en races met fietsers van over de hele wereld, dit op vaste tijdstippen waarop de gevangenen binnen hun strikte regime aan sport mogen doen*.

Zo bereiden ze zich voor op een ultieme uitdaging: een virtuele race tegen een team van rechters, magistraten, cipiers en justitiemedewerkers. Die race vindt plaats binnen enkele maanden en zal live worden uitgezonden via Facebook.

Thomas Lejeune Debarre, Marketing & Communication leader Decathlon  “Decathlon wil sport toegankelijker maken door grenzen te verleggen voor wie het moeilijk of zelfs onmogelijk is om te sporten. Via dit project willen we  benadrukken dat sport mensen samenbrengt, ondanks de verschillen of vooroordelen die mensen hebben, dankzij een gedeelde passie – in dit geval wielrennen. Tenslotte geloven wij dat sport de sleutel is om te leren samenleven, elkaar te respecteren, elkaar te helpen, … dit alles zal uiteraard zeer belangrijk zijn wanneer deze gedetineerden vrijkomen en zich re-integreren in de maatschappij.

Vincent Van Quickenborne, vice-eersteminister en minister van Justitie – “Sporten heeft een positieve invloed op de mentale gezondheid van mensen. Dat geldt ook voor onze gedetineerden. Binnen de gevangenismuren zijn de mogelijkheden beperkt. De gevangenis van Oudenaarde stapt nu mee in dit project van Decathlon om gedetineerden te laten fietsen tegen de vele e-bikers buiten de gevangenis. Het is belangrijk dat we de gedetineerden vanaf dag 1 op een positieve manier begeleiden. De actie in Oudenaarde is een goed voorbeeld van de zinvolle invulling van detentie die we in onze gevangenissen willen voorzien.”

Heather Loontjens, sportfunctionaris De Rode Antraciet gevangenis Oudenaarde – “The Breakaway sluit perfect aan bij onze missie om een maximale interactie tussen gedetineerden en de samenleving te bewerkstelligen met sport als hefboom. Samen met alle betrokken partners brengen we zuurstof van buiten in de gevangenis. En de renners krijgen als mens de ruimte om zich te engageren en online te verbinden met deelnemers buiten de gevangenismuren. Het zijn dit soort ervaringen die hen bij een eventuele vrijlating meer kans op slagen geven. Een win-win op sportief, menselijk én maatschappelijk vlak.”

Virtueel parcours

Elke gedetineerde van het Breakaway-team krijgt het nodige materiaal om te trainen. De racefiets staat in verbinding met het fietsplatform Zwift, waarbij je in virtuele werelden rondfietst – van Watopia tot Frankrijk. Dankzij een smart trainer voelen de hellingen net echt. Bijkomend krijgen de gedetineerden zo de kans om samen te trainen met koersliefhebbers binnen én buiten de gevangenis.

Pieter Van Caeneghem, Gevangenisdirecteur, gevangenis Oudenaarde “The Breakaway laat gedetineerden toe op een unieke manier een stukje vrijheid te herwinnen en een connectie te maken met anderen, voor het eerst over de gevangenismuren heen. Uniek!”

Meer dan gewoon fietsen op rollen

Sport en beweging vormen in de gevangenis van Oudenaarde voor een groot aantal gedetineerden een positieve en betekenisvolle activiteit in het dagprogramma. Er bestaat wel degelijk een positieve correlatie tussen lichaamsbeweging en het mentaal welbevinden van gedetineerden. Zo kan sport als uitlaatklep dienen en tijdens detentie een houvast bieden.**

Rudy Van De Voorde – Directeur-Generaal Gevangeniswezen“Sporten in vrijheid is belangrijk, maar sporten in gevangenschap is misschien nog wel veel belangrijker. Ook voor gedetineerden geldt het gezegde “een gezonde geest in een gezond lichaam” en net die gezonde geest is de basisvoorwaarde voor een goede re-integratie. Daarom zijn we vereerd vanuit het gevangeniswezen dat er vandaag ook extra aandacht gaat naar deze doelgroep door de opstart van een e-cyclingproject in de gevangenis van Oudenaarde.”

Bovendien heeft voldoende lichaamsbeweging niet alleen een verrijkend effect op de mentale gezondheid en het gedrag van gedetineerden maar helpt het hen ook bij de rehabilitatie in de maatschappij. Dankzij de laagdrempelige aard, is sport voor (ex-)gedetineerden een goede manier om maatschappelijke belemmeringen te overwinnen en opnieuw een positie in te nemen in de maatschappij.***

“Sport kan veel mensen de nodige structuur en zin geven aan het leven. De kracht van sport zorgt daarenboven voor meer inclusie en kan dienen als een opstap naar maatschappelijke participatie”, zegt Vlaams minister van Sport Ben Weyts. “Initiatieven als deze bieden gevangenen ook de kans hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen.”

Sarah Van Pelt – Onafhankelijke psycholoog met ervaring in het gevangeniswezen –  “Succeservaringen door sporten kunnen ervoor zorgen dat gedetineerden, eens vrij, het buiten ook beter willen doen.”

Sport is freedom

Het project wordt gelanceerd met een video die de zes gedetineerden anoniem voorstelt. Ze vertellen over hun liefde voor de fiets en hoe sport hen, ondanks alles, toch een gevoel van vrijheid geeft. De slogan van deze campagne is dan ook: sport is freedom. Een boodschap die des te relevanter wordt nu ook de vrijheid buiten de gevangenismuren tijdelijk wordt beperkt.

Meer weten?

Volg The Breakaway op de voet via decathlonbreakaway.be en maak kennis met de renners, fiets met hen mee via Zwift of luister naar interviews met experten.

The Breakaway is een samenwerking tussen Decathlon, De Rode Antraciet vzw, Cellmade vzw, de gevangenis van Oudenaarde en de FOD Justitie.

*De gedetineerden trainen voorlopig nog individueel, van zodra de coronamaatregelen het toelaten zal het team op volle kracht samen trainen in dezelfde ruimte.
**Bron: ‘Mens sana in corpore sano, ook in de gevangenis?’ dat in 2019 verscheen in FATIK, het Tijdschrift voor Strafbeleid en Gevangeniswezen. Een kwalitatief onderzoek bij 220 gedetineerden verspreid over zeven gevangenissen naar sport en psychische gezondheid in detentie door criminologen en onderzoekers Helena Verhelle, Tine Vertommen & Luc Robert in samenwerking met De Rode Antraciet. (link naar research: https://www.derodeantraciet.be/actueel/2831/)
*** Bron: kwalitatief Nederlands onderzoek ‘De maatschappelijke betekenis van sport’ van professor Maarten van Bottenburg en socioloog Kees Schuyt. (link naar research https://www.kennisbanksportenbewegen.nl/?file=20&m=1422882661&action=file.download )