De Rode Antraciet heeft samen met vijf andere Europese partnerorganisaties Erasmus+ middelen verkregen voor het project Sports in Prison, A Plan for the Future (SPPF). Dit project richt zich op de ontwikkeling van goede sportprogramma’s met een nog betere verbinding tussen de wereld binnen en buiten de gevangenismuren.

Sportprogramma’s in de gevangenis genereren heel wat positieve resultaten. Ze zijn niet alleen een hefboom voor de fysieke en mentale gezondheid maar ook een doeltreffend middel voor empowerment. Door een gebrek aan verbinding met de ‘buitenwereld’ bereiken goede praktijken buiten de gevangenismuren vaak de individuele gevangenen niet. Dit is een gemiste kans. Sport kan op sociaal vlak erg belangrijk zijn voor de ex-gevangene en zijn of haar sociale omgeving.

Gevangenis Rebibbia (Rome)

In het kader van dit Europese SPPF-project worden specifieke samenwerkingsverbanden opgezet met diensten, clubs, organisaties, vrijwilligers en sociale partners. Daarnaast werken de verschillende onderzoekspartners samen met externe experts follow-uptrajecten uit voor ex-gevangenen. Op die manier willen ze een maximale impact creëren op de sociale omgeving van gevangenen.

Dit Erasmus+-project is een samenwerkingsverband tussen De Rode Antraciet en 5 Europese partners met name Vrije Universiteit Brussel (VUB), Unione Italiana Sport per Tutti (UISP) Italia, United professionals for sustainable development Association (UPSDA) Bulgaria, Association for Creative social work (UKSR) Croatia, Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) Nederland. 

Doelstellingen en fasering

De focus van het project ligt op de ontwikkeling van een Europese toolkit. De toolkit is een handig draaiboek waarin we aangeven op welke manier men op een goede manier sportprogramma’s en de verbinding met de buitenwereld opzet. Op basis van deze toolkit formuleren we later ook  beleidsaanbevelingen over dit onderwerp.

Het hele SPPF-project loopt over 3 jaar en is opgedeeld in verschillende fases. Na een uitvoerige literatuurstudie en het opzetten van een survey, start de tweede fase vanaf september. In de 5 Europese partnerlanden worden learning areas ontwikkeld, getest en geïmplementeerd. Deze learning area’s zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd door de VUB. Gedetineerden, gevangenispersoneel, vrijwilligers, sportfederaties, -organisaties, -clubs en andere belanghebbenden spelen een actieve rol bij het ontwikkelen, testen en implementeren van de learning area’s.

De learning areas en de ontwikkeling van de Europese toolkit zullen er uiteindelijk voor zorgen dat er concrete beleidsaanbevelingen geformuleerd kunnen worden en dat alle belanghebbenden genoeg tools ter beschikking hebben om goede en duurzame praktijken op lokaal niveau in een Europese context op te zetten. 

FC Emmen (Nederland)

Innovatieve aspecten

Binnen het project faciliteren we innovatieve partnerschappen en zetten we vervolgtrajecten op buiten de gevangenismuren door through-the-gate-support. Op die manier brengen we de nodige expertise in de gevangenis en maken we tegelijkertijd de verbinding met de ‘buitenwereld’. Dit is – voor zover wij weten – de eerste keer dat dit op Europees niveau gebeurt.

Ondanks de coronacrisis zijn we er toch in geslaagd om de eerste fase van dit project op te starten. Een onlinebevraging werd ontwikkeld om inzicht te krijgen in het aanbod aan sportpraktijken en through-the-gate-praktijken die in gevangenissen in Europa bestaan. De online-enquête richt zich tot gevangenispersoneel, sportaanbieders en niet-sportaanbieders in heel Europa en wordt verspreid via de netwerken van de SPPF-partnerorganisaties, maar ook via de netwerken van de EPEA (European Prison Education Association) en Europris.

Partners 

  • VUB (Vrije Universiteit Brussel) – België
    -De eerste onderzoeksgroep ‘Sport and Society’ (SASO), maakt deel uit van de faculteit Lichamelijke Opvoeding en Fysiotherapie. De missie van SASO is om de onderliggende mechanismen en resultaten van sportpraktijken beter te begrijpen.
    -De tweede onderzoeksgroep die betrokken zal zijn bij SPPF is de interdisciplinaire onderzoeksgroep ‘Participation and Learning in Detention’ (PALD). PALD brengt verschillende academici vanuit de domeinen, onderwijswetenschappen, criminologie en lichamelijke opvoeding samen. De onderzoeksprojecten van PALD richten zich op de actieve betrokkenheid van gevangenen bij de organisatie van het gevangenisleven.
  • UISP (Unione Italiana Sport per Tutti)- Italië
    UISP is een nationale vereniging. UISP is formeel erkend door het Italiaanse Olympisch Comité als ‘Sport Promotion Association’, door het Italiaanse Ministerie van Binnenlandse Zaken als orgaan voor sociale bijstand en het staat ingeschreven op de officiële lijst van Italiaanse organisaties voor sociale promotie door middel van sport. UISP heeft samenwerkingsovereenkomsten met het ministerie van Justitie voor de realisatie van activiteiten ten behoeve van gevangenen en het ministerie van Volksgezondheid voor de realisatie van activiteiten ter bevordering van de algemene gezondheid. UISP promoot de verschillende gezichten van “sport voor iedereen” en de sociale waarde hiervan. In het bijzonder de thema’s solidariteit, inclusie en socialisatie worden hoog in het vaandel gedragen.
  • UPSDA (Sdrujenie Obedineni profesionalisti za ustoichivo razvitie) – Bulgarije
    UPSDA is een samenwerkingsverband van professionals met verschillende achtergronden. De samenwerking is gericht op duurzame ontwikkeling door overdracht van kennis, vaardigheden en creatieve ideeën. UPSDA initieert, ontwikkelt en realiseert projecten die een sociaal meerwaarde bieden. UPSDA hanteert een holistische benadering en beschouwt gevangenen en gevangenissen als onderdeel van de samenleving. UPSDA ontwikkelt meer en meer interactieve projecten tussen de gevangenis en zijn gevangenen en de ‘buitenwereld’. UPSDA werkte mee binnen het ‘Move Week’ project en heeft binnen dit project gewerkt aan sport- en grass root-evenementenbeheer. UPSDA is werkzaam in de gevangenis van Plovdiv.
  • DJI (Dienst Justitiële Inrichtingen) – Nederland
    De ‘Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI)’ is een agentschap van het Ministerie van Veiligheid en Justitie in Nederland. Namens het ministerie zorgt dit bureau voor de uitvoering van straffen.
    PI Veenhuizen is de gevangenis die aan SPPF zal deelnemen. PI Veenhuizen heeft een bevolking van ongeveer 550 gevangenen en garandeert een detentieklimaat gebaseerd op een sober, veilig en waardig basisregime. Sociale integratie is een belangrijk leidend principe voor alle werknemers die betrokken zijn bij de detentie en de detentiegerelateerde processen. PI Veenhuizen is een van de gevangenissen die betrokken is bij het Nederlandse nationale re-integratieproject ‘Work Through Sport’. De gevangenis werkt samen met verschillende sportclubs in Noord-Holland (voetbalclubs FC Assen, FC Emmen, Stadpark Groningen en rugbyclub Groningen). Op deze manier biedt de gevangenis in samenwerking met de clubs gevangenen de mogelijkheid om te beginnen werken als vrijwilliger bij de club. Het geeft de gevangenen een nieuw sociaal leven in de club en de mogelijkheid om een betaalde baan te vinden, met behulp van de netwerken van de verschillende betrokken clubs.
  • UKSR (Udruga za kreativni socijalni rad – Croatië
    Association for Creative Social Work is een niet-gouvernementele organisatie, met als doel creatief sociaal werk te gebruiken als hulpmiddel voor ondersteuning en begeleiding van kansarme groepen bij het vervullen van hun potentieel. In 2005 werden de activiteiten van de organisatie gestructureerd in de eerste projecten en sindsdien werken we met jongeren met minder kansen, gevangenen en hun families en professionals die hen ondersteunen.
    De werking van ACSW richt zich op:
    – tehuizen voor kinderen en jongeren zonder voldoende ouderlijke zorg;
    – instellingen voor jongeren met gedragsproblemen;
    – adoptiegezinnen in gevaar
    – ex-verslaafden in het revalidatieproces in onthouding;
    – gevangenissen, reclasseringsmaatregelen of recent vrijgelaten; opvoeders en jeugdwerkers; leden van de lokale gemeenschap die de noodzaak van actieve betrokkenheid erkennen.