Begin september opende in het Stedelijk Museum van Hoogstraten een tentoonstelling over het Gelmelslot. Dat Hoogstraats kasteel herbergt vandaag het Penitentiair Schoolcentrum en kent een fascinerende geschiedenis van meer dan 800 jaar. De expo zet het kasteel en haar meest opvallende bewoners in het voetlicht.
Van de stenen burcht in handen van de heren van Hoogstraten in de 12de eeuw, over de hoge adellieden die het slot in de 16de eeuw uitbouwden tot een luxueus renaissancekasteel, tot de gendarmes, bedelaars en landlopers die er hun onderkomen vonden vanaf 1800. Sinds 1931 wordt het kasteel bevolkt door gedetineerden. Het is een wonderlijk verhaal waarbij de hele Europese geschiedenis vanaf de middeleeuwen voorbijkomt met hooggeplaatste bezoekers als Maximiliaan van Oostenrijk, Filips de Schone, Karel V en aartshertog Ferdinand.
Kunstenkabinet
Een ruimte van het museum is ingericht als kunstenkabinet. In die kamer wordt een bonte waaier van schetsen, beelden, tekeningen en schilderijen getoond die verband houden met de rijke geschiedenis van het Gelmelslot. De werken zetten het verhaal van het kasteel letterlijk en figuurlijk kleur bij. Een bijzonder onderdeel van het kunstenkabinet is het fotomateriaal dat werd gemaakt door een groep gedetineerden uit de gevangenis van Hoogstraten in de lente van 2023. Onder de vleugels van fotografe Ans Brys gingen ze op zoek naar hoe zij het kasteel en de omliggende site in beeld konden brengen.
Verwondering, grandeur en verval
Ans introduceerde de deelnemers in de beginselen van de fotografie. Daarna gingen ze al experimenterend op pad doorheen de gevangenis, elk op zoek naar het verhaal dat ze wilden vertellen. Dat werden verhalen van verwondering, over de grandeur van het kasteel, over de verborgen parels die lijken te schuilen achter elke hoek. Ook zijn het verhalen van verval, van het leven in een gebouw dat langzaam afbrokkelt.
De zoektocht levert een unieke inkijk op in het Gelmelslot van vandaag, door de ogen van zijn tijdelijke bewoners.
De tentoonstelling loopt nog tot en met 10 maart 2024. Meer info:
Expo ‘Gelmelslot’ | VisitHoogstraten
Dit fotografieproject kwam tot stand in samenwerking met Ans Brys, freelance fotografe en docent aan Sint Lucas in Antwerpen. Met dank aan het personeel van de gevangenis voor hun enthousiaste medewerking. En met de zeer gewaardeerde steun van Canon.
Bekijk hieronder al een greep uit de foto’s die de deelnemers maakten:
