Wie zijn eigenlijk de mensen die in de gevangenis ons cultuuraanbod concreet vormgeven en al hun expertise inzetten om de creativiteit van gedetineerden te prikkelen? Regelmatig laten we een van onze cultuurlesgevers aan het woord en peilen we naar hun motivatie, hun eerste kennismaking met de gevangenis, de uitdagingen en successen. Maak kennis met Laurent Anneet, gitaarleraar in de gevangenis van Oudenaarde.  

Hoe en wanneer ben je terechtgekomen bij De Rode Antraciet? 

Dat was in het voorjaar van 2019. Via via was er een Facebook-post van De Rode Antraciet opgepikt en naar mij doorgelinkt. Het was een oproep voor een gitaarleraar. Omdat ik al wat ervaring had opgedaan in een privé-muziekschooltje leek het me wel interessant om les te geven in een gevangenis. 

Hoe was de eerste kennismaking met de gevangenis? 

Het was beangstigend. Nooit had ik een gevangenis van de binnenkant gezien. Het enige wat ik me kon voorstellen waren de clichés die je ziet in een film of op televisie. Het is steeds een vreemd gevoel als je de zoveelste deur achter je hoort sluiten. 

Hoe verliep het eerste contact met gedetineerden?  

Elke nieuwe leerling is steeds een beetje aftasten. Waarom willen ze les volgen? Wat kunnen ze al? Welke verwachtingen hebben ze? Wat willen ze bereiken en waar liggen hun talenten? Met die vragen in mijn hoofd start ik altijd opnieuw de les. Meestal gaat het contact vlot en verschilt dit niet echt met de buitenwereld. Verschillende mensen, verschillende karakters en verschillende noden. 

Wat is voor jou het grootste verschil tussen lesgeven buiten en binnen de
gevangenis? 

Het grote verschil is de druk op de leerling. Bij privélessen wil de leerling (lees, de ouders) resultaten boeken. Dit door een muziekstuk te kunnen spelen na bijvoorbeeld tien lessen. In de gevangenis is dit minder belangrijk en hanteer ik een groepsaanpak die ervoor zorgt dat iedereen op zijn eigen tempo bijleert. Of het nu de (broodnodige) theorie is om zelf songs te creëren, akkoorden leren zetten of een tokkeltechniek instuderen. Het kan allemaal, zonder enige examenstress. 

Wat haal je zelf uit deze job en wat is jouw motivatie?  

Ik geloof sterk dat je met een beetje theoretische kennis, een tiental akkoorden, enkele tokkeltechnieken en wat doorzettingsvermogen al een heel eind kan komen om op zelfstandige manier muziek te creëren. Dit is ook wat ik probeer te bereiken met al mijn leerlingen. Hen zo snel mogelijk muziek laten begrijpen zodat zij niet vele jaren klassieke stukken moeten studeren om zo – met een omweg – tot de conclusie te moeten komen dat muziek maken niet zo moeilijk is zolang je je aan enkele ‘regels’ houdt en je niet laat afleiden door klassieke of moderne meesters en hun prachtig oeuvre.
‘Nothing Else Matters’ van Metallica, ‘Asturias’ van Isaac Albeniz of zelfs Johnny Cash’ uitstekende versie van ‘Hurt’ van Nine Inch Nails mag je nooit als startpunt gebruiken om gitaar te leren. Ze moeten het doel zijn. Een doel dat jaren in de toekomst kan liggen want alle drie vragen zij specifieke technieken en kennis om ze uiteindelijk te kunnen spelen.  

Wat vind je wel eens moeilijk gaan of waar loop je soms tegenaan? 

Voor mezelf zijn de verschillende kleine regeltjes in de verschillende gevangenissen verwarrend en soms belemmerend. In de ene gevangenis kan ik mijn laptop gebruiken maar in de andere dan weer niet. Ook kan ik geen online of offline digitale bestanden zoals jam tracks of bladmuziek ter beschikking stellen. Alleen geprint materiaal mag voorzien worden. Een SIM-loze smartphone, vol handige muzieksoftware zoals een stemapparaat, een metronoom, een drummachine of een chord progression editor zou zeker een meerwaarde hebben tijdens de les. In tandem met een Bluetooth-speaker is dat bijna onmisbaar.

Heb je het gevoel dat je echt iets bijdraagt aan de huidige of toekomstige situatie van gedetineerden? 

Dat is een heel moeilijke vraag. Ik geloof wel dat als je iemands aandacht kan richten op wat die persoon echt boeit en hem erin laat groeien, die persoon geen tijd meer heeft voor andere dingen.