Gedetineerden en burgers samen over de meet

10.000 euro: dat is het bedrag dat team Demarrage moest ophalen om te mogen starten in de 1000 km voor Kom op tegen Kanker. Een startbedrag dat na maanden vol inzamelacties ruimschoots gehaald werd. Op het einde van het hemelvaartweekend hadden de renners niet alleen 1000 km in de benen, ze dichtten met deze krachttoer ook het gat tussen gevangenis en maatschappij. Naast 8 vrije burgers reden in het team namelijk ook 8 gedetineerden mee. Dankzij een goede voorbereiding en een degelijke omkadering kregen zij de kans om -buiten de muren- hun steentje bij te dragen in het onderzoek naar kanker.   

Dat het thema ook leeft binnen de gevangenismuren, hoeft niet te verbazen: net zoals in de buitenwereld, kent elke gedetineerde wel ‘iemand’ die getroffen wordt door de ziekte. Het nodige startgeld om te kunnen deelnemen aan de actie kwam dan ook grotendeels van de gevangenen zelf. Plantjes, posters en smoutebollen verkopen, een Rospot vullen, een heus viergangendiner organiseren: geen actie was te gek om dit project mogelijk te maken. Ook op sportief vlak lieten de gevangenen zich niet onbetuigd: een half jaar lang trainden ze drie keer per week om fit aan de start te verschijnen.   

Safety first
Initiatiefnemer van het project is De Rode Antraciet, de organisatie die een groepsaanbod van sport en cultuur brengt in Vlaamse en Brusselse gevangenissen. Vanuit haar missie en opdracht -maximale interactie tussen gevangenen en buitenwereld- schreef ze twee teams in voor de 1000 km. Justitie stelde de teams samen en ging daarbij niet over één nacht ijs: de deelnemers hebben allemaal uitgaansrecht, zitten op het einde van hun straf en zijn niet vluchtgevaarlijk. Bovendien reden zij hun traject niet alleen, maar telkens in duo met een personeelslid van justitie.  

Van de rollen naar de baan
Dat De Rode Antraciet koos voor een wielerevent is geen toeval: al in 2012 organiseerde de vzw ‘De Ronde op Rollen’, waarbij de gevangenissen van Oudenaarde en Gent elkaar uitdaagden om de Ronde van Vlaanderen op rollen te rijden binnen de muren. Deze ‘Ronde op Rollen’ groeide de jaren nadien uit tot een vaste waarde en ook andere gevangenissen sloten zich aan. Het idee om gedetineerden samen met personeelsleden buiten te laten fietsen is binnen die traditie ontstaan. ‘Le Tour de France cycliste Pénitentiaire’, een beproefde formule uit Frankrijk, toonde dat het idee realiseerbaar was. Dankzij het 1000km-weekend van Kom op tegen Kanker vielen uiteindelijk alle puzzelstukjes samen.  

Baanbrekend
Of dit initiatief een gangmaker kan zijn voor een toekomst met meer participatie van gedetineerden? Dat is alleszins waar De Rode Antraciet op mikt.  

Els Tijskens – inhoudelijk directeur De Rode Antraciet:  

“Dit project verenigt alles waar we als organisatie naar streven. Door hun deelname krijgen gedetineerden de kans om engagement en verantwoordelijkheid te tonen, een collectief doel na te streven en positief bij te dragen aan de maatschappij. Een samenleving waar ze hoe dan ook deel van uitmaken en waarin ze vroeg of laat weer moeten functioneren.”   

Dhr. Van De Voorde – Directeur Generaal Gevangeniswezen :  

“Zinvolle detentie houdt ook het voorzien in fysieke/sportieve activiteiten in voor gedetineerden. Ook voor hen geldt het gezegde “een gezonde geest in een gezond lichaam” en kunnen dergelijke activiteiten bijdragen tot de voorbereiding van de maatschappelijke re-integratie.  Als de activiteit bovendien een maatschappelijk toegevoegde waarde heeft, dan bewijst ze des te meer haar nut.” 

Johnny – gedetineerde en deelnemer 1000km: 

“Mijn moeder en mijn broer hebben beiden kanker en ik zit hier binnen. Mijn familie heeft heel veel steun gekregen van KOTK. Door pannenkoeken te verkopen tijdens ons bezoekmoment en op te dienen bij het diner, zamelen we geld in voor de organisatie en het wetenschappelijk onderzoek. Zo kan ik toch nog mijn steentje bijdragen.”